Dũng – người từng hùng hồn tự nhận mình là “bậc quân tử”, là chỗ dựa để bạn bè gửi gắm niềm tin. Thế nhưng khi chuyến xe thiện nguyện chở hơn ba ngàn bộ quần áo đã tới miền Trung, anh lại im lặng, bỏ mặc mọi người trong chờ đợi. Niềm tin của Nam, sự kỳ vọng của cả đoàn từ thiện… tất cả bị phản bội bởi thái độ hờ hững, thậm chí còn quay lại chửi bới, phủ nhận. Câu hỏi “Bậc quân tử đây sao?” vì thế trở thành lời nhắc đau đớn về bộ mặt thật của một con người.
Nam ngồi trước bàn làm việc, ánh đèn vàng chiếu xuống những bao quần áo xếp chồng cao. Căn phòng Nam nay trở thành một kho chứa đúng nghĩa. Hơn ba ngàn bộ đồ – có mới, có cũ, có trẻ em, có người lớn – tất cả đều được phân loại cẩn thận, từng nhãn dán “áo sơ mi nam”, “váy bé gái”, “áo ấm trẻ nhỏ”… như một kho hàng thiện nguyện chuyên nghiệp.
Anh thở dài, nhưng đó là tiếng thở dài nhẹ nhõm. Hành trình chuẩn bị gian nan suốt cả tháng nay cuối cùng đã đến lúc khởi động. Anh đã đi công tác nhiều lần ở miền Trung, chứng kiến những đứa bé chân trần giữa gió rét, đôi mắt sáng long lanh mà vai áo thì mỏng tang. Cảnh tượng ấy cứ ám ảnh, khiến Nam không thể ngồi yên.

Nam không phải kẻ giàu có, cũng chẳng phải người quyền thế. Anh chỉ là một nhà báo bình thường, nhưng trong anh có một niềm tin giản dị: “Cho đi là còn mãi.”
Trong số bạn bè, Nam chọn gửi gắm nhiều nhất vào Dũng. Họ từng là bạn học phổ thông, cùng uống những ly cà phê, hay nhâm nhi cốc bia hơi giá rẻ, chia sẻ bao chuyện buồn vui. Dũng vốn ăn nói lưu loát, hay tỏ ra trượng nghĩa, lại đang làm phóng viên cho một tờ báo lớn. Trong mắt Nam, Dũng giống như một “quân tử” – bề ngoài đĩnh đạc, sống thẳng thắn.
Nam nhớ, trước chuyến hàng, anh đã nhắn tin và gọi điện cho Dũng hàng chục lần:
– “Bạn nhớ sắp xếp người nhận giúp nhé.”
– “Chia trước cho mấy em học sinh, đặc biệt là trẻ nhỏ vùng cao.”
– “Xe tới thì gọi liền cho tài xế, đừng để họ chờ.”
Tin nhắn từ Dũng thường chỉ gọn lỏn: “Ok.” hoặc “Ừ, để tao lo.”
Những chữ đơn giản ấy, Nam lại tin như vàng. Anh nghĩ bụng: Bạn bè lâu năm, lại là nhà báo, chẳng lẽ lại thất hứa trong chuyện thiện nguyện này?
Ngày 24/9, trời cuối thu, chiếc xe tải chở đầy quần áo rời Sài Gòn, vượt hàng nghìn cây số ra miền Trung. Tài xế báo về liên tục, giọng hào hứng: – “Anh Nam yên tâm, tụi em chạy suốt đêm. Chuyến này chắc chắn kịp.”
16h05 chiều hôm sau, Thiện nhắn tin vào nhóm Từ Thiện và gọi cho Nam: “Anh, xe tới rồi. Đang chờ người ra nhận.”

Kết thúc bài phát biểu giữa cuộc họp, Nam lập tức bấm số Dũng. Đúng lúc 16h09:
– “Dũng ơi, xe tới rồi nhé. Ra nhận giúp anh em đi.”
– “Ừ, ok.” – Dũng đáp ngắn gọn.
Nam thở phào, tin mọi thứ đã xong. Anh thậm chí còn nhắn tiếp lúc 17h37, dặn dò cách đi phát, nên ưu tiên khu vực nào. Với anh, điều quan trọng nhất là quần áo nhanh chóng đến tay lũ trẻ.

Thế nhưng, đến gần 20h ngày hôm sau – 26/9 – tài xế lại gọi, giọng mệt mỏi, khàn khàn vì thiếu ngủ: “Anh Nam ơi… vẫn chưa có ai nhận. Gọi điện không ai bốc máy. Xe em phải nằm chờ cả ngày rồi.”
Nam sững người.

Chiếc xe hàng – kết tinh của bao nhiêu tấm lòng – bị bỏ mặc giữa thành phố xa lạ, không người nhận, không người lo liệu. Tài xế ăn uống tạm bợ, ngủ gà gật trong cabin. Nam như ngồi trên đống lửa.
Trong ký ức, anh nhớ lại thời còn đi học, mỗi lần lớp có việc, Dũng thường hùng hồn đứng lên, vỗ ngực:
– “Để tao lo! Tao quân tử lắm, không để anh em thiệt đâu.”
Cái “quân tử” năm nào giờ đang im lặng bỏ mặc cả chuyến hàng.
Sau gần hai ngày chờ đợi vô ích, nhóm thiện nguyện quyết định loại Dũng khỏi danh sách điều phối. Nhưng ngay lập tức, Dũng nổi cơn thịnh nộ.
Trên Facebook, anh ta đăng status chửi bới Nam: – “Nam có gọi hay nhắn gì cho tôi đâu! Đùng một cái đổ hết lên đầu tôi. Từ thiện kiểu gì mà thiếu minh bạch như thế?”
Nam chết lặng khi đọc những dòng chữ ấy. Bạn bè, đồng nghiệp kéo vào bình luận, có người bán tín bán nghi. Nhưng Nam biết, sự thật đã nằm sẵn trong điện thoại: tin nhắn, cuộc gọi, thời gian hiển thị rõ ràng.
Một thành viên trong nhóm liền chụp màn hình gửi lên:
– “16h05 ngày 25/9: tài xế báo xe tới.
16h09: Nam gọi cho Dũng.
17h37: Nam nhắn dặn dò.
Chứng cứ đầy đủ đây.”
Thay vì im lặng nhận lỗi, Dũng tiếp tục chất vấn trong nhóm: – “Tại sao nhà xe không gọi cho tôi, mà bắt tôi phải gọi cho nhà xe? Ai phân công kiểu đó? Tôi không rảnh để chờ lệnh mấy người.”
Tài xế Thiện giận run người:– “Anh có biết chúng tôi khổ thế nào không? Cả chục tiếng chờ đợi, tiền xăng dầu, công sức… Tụi tôi cũng có gia đình. Anh nói kiểu gì vậy?”
Dũng không thèm trả lời, lại lẻn đi nhắn riêng cho từng thành viên, dùng lời lẽ cay độc:
– “Đừng theo thằng Nam, nó chỉ biết đánh bóng tên tuổi.”
– “Bọn nó coi thường tôi, coi thường nhà nghèo.”
Cả nhóm bàng hoàng. Một người bạn lâu năm, một đồng nghiệp tưởng chừng đứng đắn, nay lộ nguyên hình trịch thượng, tráo trở.
Nam ngồi lặng trong phòng, đọc từng dòng tin nhắn chửi bới. Anh không muốn đôi co. Nhưng nỗi đau âm ỉ: một người bạn từng coi như ruột thịt, nay biến thành kẻ đổ lỗi, phản bội.

Cuối cùng, hàng cũng được đoàn thiện nguyện khác tiếp nhận và phát đi. Những bức ảnh gửi về khiến Nam nghẹn ngào: lũ trẻ miền núi khoác lên những chiếc áo mới, nụ cười rạng rỡ, đôi mắt lấp lánh. Trong cái lạnh đầu mùa, quần áo trở thành hơi ấm.
Nhìn hình ảnh ấy, Nam biết: mọi công sức đều xứng đáng.
Đêm đó, Nam mở máy tính, viết những dòng cuối cùng vào nhật ký:
“Bạn bè bao năm, tôi từng tin anh như tin chính mình. Nhưng chỉ một chuyến xe, một lời hứa nhỏ bé, anh đã đánh mất tất cả. Người ta bảo quân tử là giữ chữ tín, dẫu một lời đã nói ra thì tứ mã nan truy. Còn anh, anh chối bỏ, anh đổ lỗi, anh ném bùn vào chính những người đang làm việc thiện. Bậc quân tử đây sao?”
Ngoài kia, tiếng xe đêm chạy dài trên quốc lộ. Nam nhớ lại câu tục ngữ: “Chó sủa, đoàn người vẫn đi.”
Đúng, đoàn thiện nguyện vẫn đi. Áo ấm vẫn đến tay trẻ em. Tình thương vẫn được trao. Còn những lời chửi rủa, dối trá kia – chúng sẽ tan biến như cơn gió độc thoảng qua.
Nam gấp cuốn sổ lại, thở dài. Anh không còn buồn nhiều nữa. Anh hiểu rằng, đời người có những mất mát không tránh khỏi. Một tình bạn gãy đổ, một niềm tin tan vỡ – tất cả rồi cũng chỉ là phép thử để biết ai thật sự đồng hành.
Ở đâu đó, Dũng vẫn đang viết status, vẫn chửi bới, vẫn tìm cách biện minh. Nhưng trong lòng Nam, chỉ còn lại một câu hỏi, vang lên không hồi đáp:
“Bậc quân tử đây sao?”
Tags: trẻ em, cà phê, nhà báo, không thể, phóng viên, hành trình, bình thường, đặc biệt, cuối cùng, làm việc, trở thành, niềm tin, chuẩn bị, học sinh, thậm chí, liên tục, ám ảnh, giàu có, gian nan, lập tức, sài gòn