Chúa là ánh sáng. Điều xấu không do Ngài dựng nên, mà do con người rời xa Ngài mà thôi

Trong một tiết học triết học tôn giáo, giáo sư đầy kinh nghiệm hỏi sinh viên: – Tại sao Thiên Chúa – đấng tạo hóa toàn năng, đã sinh ra vũ trụ với bao điều tốt đẹp, lại còn sinh ra điều xấu, những con người tội lỗi? Và tại sao Ngài lại phải để Con Một mình là Đức Giêsu Kitô xuống trần gian để chuộc tội cho thiên hạ? Lẽ nào không thể tạo ra một thế giới chỉ toàn điều thiện?

 

Cả lớp im lặng. Không khí căng như dây đàn. Một sinh viên trẻ đứng lên, từ tốn: – Thưa thầy, con nghĩ… Chúa không tạo ra điều xấu. Điều xấu không phải là một thực thể do Chúa sáng tạo. Nó là hậu quả của sự thiếu vắng Thiên Chúa, giống như bóng tối là hậu quả của sự thiếu ánh sáng vậy.

 

Cậu sinh viên hỏi lại: – Thầy có nghĩ rằng trên trái đất có bóng tối không?

 

Giáo sư gật đầu, tưởng chừng là một câu hỏi ngớ ngẩn. – Có chứ, dĩ nhiên là có.

 

Cậu sinh viên mỉm cười: – Thưa thầy, thực ra, bóng tối không hiện hữu như một bản thể. Bóng tối chỉ là nơi thiếu ánh sáng. Ta không thể "chiếu bóng tối", ta chỉ có thể chiếu ánh sáng vào nơi tối để xua tan nó. Vậy nên, bóng tối không phải là một thứ được tạo ra – nó chỉ đơn giản là nơi ánh sáng chưa hiện diện.

 

Cả lớp bắt đầu chăm chú lắng nghe. Sinh viên tiếp tục: – Thầy có nghĩ trên đời có cái gọi là "lạnh"?

 

– Có chứ, đương nhiên – vị giáo sư lại đáp.

 

– Nhưng lạnh cũng không phải là một thực thể. Nó chỉ là sự thiếu nhiệt. Tương tự như vậy, điều xấu không phải do Thiên Chúa tạo ra. Điều xấu xuất hiện khi con người quay lưng lại với Thiên Chúa – nguồn cội của ánh sáng, tình yêu và sự thiện hảo.

 

Rồi sinh viên khép lại: – Đức Giêsu không xuống trần để gánh thay tội lỗi của những người do Chúa “trót tạo ra xấu”. Ngài đến vì con người có tự do. Và trong sự tự do ấy, chúng ta đã từng lạc bước, xa ánh sáng, khiến thế gian chìm vào bóng tối. Chúa không dựng nên điều xấu, nhưng Ngài dựng nên con người có khả năng yêu thương – và cả khả năng khước từ tình yêu đó. Và khi thế giới rơi vào lạc lối, Thiên Chúa không bỏ mặc, mà sai Con Một của Ngài đến để tìm và cứu những gì đã mất.

 

Giáo sư lặng thinh. Cả giảng đường không một tiếng động. Những lời nói tưởng chừng đơn sơ của chàng sinh viên lại như cơn gió nhẹ làm lay động những lớp bụi bám lâu năm trên mái đầu bạc và lòng người đã chai cứng với hoài nghi.

...

 

Chúa không tạo ra điều xấu. Nhưng Ngài đã tạo ra điều quý giá hơn cả – sự tự do.

 

Con người không phải là một cái máy chỉ biết vâng lời. Từ buổi ban đầu, khi Ađam và Eva được đặt vào vườn Địa Đàng, Thiên Chúa đã không trói buộc họ vào điều thiện, mà ban cho họ khả năng lựa chọn. Chính cây biết lành biết dữ là biểu tượng cho quyền tự do ấy – một món quà thiêng liêng nhưng cũng đầy rủi ro.

 

“Ta đặt trước mặt ngươi sự sống và sự chết, phúc lành và nguyền rủa. Hãy chọn sự sống…” (Đệ Nhị Luật 30,19)

 

Con người phạm tội không phải vì Chúa tạo ra tội lỗi, mà vì con người đã chọn lựa không vâng lời. Và trong khoảnh khắc ấy, khi ánh sáng bị khước từ, bóng tối hiện ra. Khi hơi ấm bị xua đuổi, cái lạnh xâm chiếm. Khi tình yêu bị lãng quên, hận thù lên ngôi. Nhưng ngay cả trong sự sa ngã, Thiên Chúa vẫn không ngoảnh mặt. Ngài không tái tạo thế giới khác. Ngài không xóa bỏ con người. Mà Ngài đã đích thân đến, nơi bóng tối, nơi con người đã đánh mất mình – để cứu chuộc, để chiếu lại ánh sáng yêu thương.

 

“Thiên Chúa yêu thế gian đến nỗi đã ban Con Một…” (Gioan 3,16)

 

Ngài đến, không phải để xét xử, nhưng để yêu. Ngài đến, không phải để phủ định tự do, nhưng để gọi mời trái tim quay về ánh sáng. Đức Kitô không đến vì thế giới đã hư hỏng, mà vì Ngài tin thế giới vẫn còn có thể được cứu, chỉ cần một ngọn đèn được thắp lên.

 

Thế nên, nếu ngày hôm nay, thế giới còn có bóng tối, còn có cái ác, chiến tranh, bất công – ấy không phải vì Thiên Chúa làm ra, mà vì ánh sáng nơi con người chưa được thắp lên đủ. Trách nhiệm không thuộc về Thiên Chúa. Trách nhiệm nằm nơi mỗi người chúng ta: chọn ánh sáng hay bóng tối, chọn tha thứ hay thù hận, chọn yêu thương hay dửng dưng.

 

Cậu sinh viên khép lại phần trình bày của mình bằng một giọng nhẹ như hơi thở, nhưng chứa đầy xác tín: – Thưa thầy, Thiên Chúa không tạo ra điều xấu. Ngài tạo ra con người với khả năng chọn điều tốt đẹp. Và khi chúng ta lạc lối, Ngài không đứng ngoài. Ngài cúi xuống, đi vào giữa nhân loại, để chỉ cho ta thấy: ánh sáng vẫn còn đó, tình yêu vẫn còn đó. Vấn đề không phải là tại sao có bóng tối, mà là: chúng ta có để ánh sáng của Thiên Chúa chiếu vào đời mình không?

 

Một tràng vỗ tay vang lên. Không phải vì chiến thắng một cuộc tranh luận, mà vì sự thật vừa được bày tỏ. Một sự thật cũ như thuở khai thiên lập địa, nhưng luôn mới mẻ mỗi khi có ai đó đủ can đảm nói lên: Chúa là ánh sáng. Điều xấu không do Ngài dựng nên, mà do con người rời xa Ngài mà thôi.