Lần đầu đến Nhật Bản – Ngồi nơi góc phố, lắng nghe một dân tộc hồi sinh từ tro tàn

Lần đầu đặt chân đến Nhật Bản, tôi không vội vàng tìm đến các điểm du lịch nổi tiếng. Tôi dừng lại ở một góc phố nhỏ giữa lòng Tokyo, nơi có quán cà phê yên tĩnh nằm nép mình sau hàng cây anh đào đang hé nụ. Trước mặt tôi, dòng người nối nhau qua đường trong trật tự, không tiếng còi xe, không cảnh chen lấn xô đẩy – tất cả đều diễn ra như một bản nhạc không lời, nhịp nhàng, trầm tĩnh và đầy tính kỷ luật. 
 

 

Tôi gọi một ly matcha latte, vị đắng nhẹ hòa quyện cùng vị ngọt thanh nơi đầu lưỡi. Ngay cả cách nhân viên phục vụ cúi đầu, đặt ly nước lên bàn rồi lặng lẽ bước đi cũng khiến tôi thấy lòng mình chùng lại. Không vồn vã, không màu mè, chỉ là sự cẩn trọng và chu đáo đến từng cử chỉ nhỏ. Tôi ngồi đó, giữa một thành phố sôi động bậc nhất châu Á, nhưng lại cảm nhận được sự bình yên hiếm có – một thứ bình yên không đến từ sự tĩnh lặng, mà đến từ sự hài hòa giữa con người và không gian sống. 

 

Từng góc đường nơi đây sạch sẽ đến khó tin. Không rác, không bụi, không cần biển cấm, bởi ý thức giữ gìn môi trường đã trở thành một phần máu thịt trong mỗi người Nhật. Họ không chỉ sống cho mình, mà còn sống vì người khác, vì cộng đồng, vì cả những người họ không quen biết. 

 

Nhật Bản không phải lúc nào cũng như thế. Tôi nhớ về lịch sử của họ – một quốc gia từng phong kiến, từng đóng cửa với thế giới suốt hơn 200 năm. Nhưng rồi cuộc Duy Tân Minh Trị năm 1868 đã thay đổi tất cả. Người Nhật mở cửa, học hỏi phương Tây, cải cách từ giáo dục, quân đội, đến hành chính và kỹ thuật. Và khi thế chiến thứ hai khép lại với hai quả bom nguyên tử biến Hiroshima và Nagasaki thành địa ngục trần gian, người Nhật vẫn không quỵ ngã. Họ không gào thét, không oán than, mà âm thầm dựng lại từng viên gạch, tái thiết từng ngôi nhà, từng nhà máy, để rồi chỉ sau vài thập kỷ, vươn mình trở thành cường quốc kinh tế với những thương hiệu toàn cầu như Toyota, Sony, Canon... 
 
 

Tôi bước đi trên những con đường lát đá cổ kính, nơi những ngôi nhà gỗ truyền thống vẫn yên vị bên cạnh các cao ốc kính thép hiện đại. Không có sự lấn át, không có sự thô bạo. Người Nhật không đập bỏ quá khứ để xây dựng hiện tại. Họ giữ gìn từng mái ngói rêu phong, từng bức tượng đá cổ, từng đền thờ nhỏ ẩn mình sau những rặng trúc, như cách họ gìn giữ ký ức, trân trọng những điều đã làm nên bản sắc dân tộc.
 

Điều khiến tôi cảm phục nhất không phải là sự giàu có hay công nghệ tiên tiến, mà là tinh thần sống trách nhiệm đến từng chi tiết. Một nhân viên quét rác cũng làm việc như thể đang gìn giữ danh dự quốc gia. Một nhân viên ga tàu cúi chào khách bằng cả tấm lòng. Một học sinh lớp một tự đi bộ đến trường, mang theo lòng tin mà xã hội dành cho em, và niềm tin mà em dành cho xã hội. 
 
 

 

Ngồi nơi góc phố ấy, tôi không cảm thấy mình là người ngoài. Bởi trong cái lạnh se se của buổi chiều Tokyo, giữa dòng người lặng lẽ, tôi cảm nhận được một điều sâu sắc: Nhật Bản không phải là một điểm đến – mà là một bài học. Về sự kiên cường. Về cách đứng dậy sau đau thương. Về việc sống chậm, sống tử tế, và sống có trách nhiệm. 

 

Lần đầu đến Nhật, tôi không mua sắm, không náo nhiệt, chỉ cần ngồi thật lâu ở một góc phố, để hiểu rằng: đôi khi, một quốc gia có thể khiến thế giới cúi đầu không phải bằng sức mạnh quân sự, mà bằng sự tử tế của từng con người. Và Nhật Bản, chính là một minh chứng trầm lặng mà vĩ đại.

 - Hoàng Tuấn