Hoàng Tuấn
Có những lời người ta nói chỉ như gió thoảng, nhưng cũng có những lời, dù vô tình hay hữu ý, lại đủ sức làm tan nát cả một đời người. Dư luận, đôi khi chẳng khác gì ngọn gió độc, thổi qua làng xóm, lớp học, công sở, hay ngay cả trong một mái ấm nhỏ bé. Ai thiếu tỉnh táo, dễ tin vào điều xì xào, có khi chính là người tiếp tay để gió ấy trở thành bão tố.
Có những cơn gió thổi qua đời người rất khẽ, chỉ để lại chút mát lành trên da thịt. Nhưng cũng có những cơn gió độc, len lỏi vào từng ngóc ngách, cuốn phăng đi những gì ta chắt chiu gìn giữ. Dư luận cũng vậy. Nó có thể là tiếng động viên ngọt ngào, nhưng cũng có thể là nhát dao vô hình, cứa nát lòng người mà không cần một giọt máu rơi.
Trong một đời sống xô bồ, dư luận chẳng khác nào thứ khói mù. Ai không tỉnh táo thì dễ lạc lối, cứ tưởng khói ấy là lửa, cứ tưởng điều người ta nói đã là sự thật. Và rồi, những phán xét vội vàng, những ánh nhìn ngờ vực, đủ sức làm một con người gục ngã.
*****
Tôi nhớ mãi một chuyện thời đi học. Trong lớp, có cô bạn gái hiền lành, luôn ngồi bàn cuối, ít khi cất lời. Một hôm, bỗng dư luận nổi lên: bạn ấy ăn cắp bút máy của một người. Chẳng ai nhìn thấy, cũng chẳng ai tìm bằng chứng. Chỉ một câu “nghe nói”, thế là cả lớp bắt đầu thì thầm, bàn tán.
Những cái nhìn lạ lẫm, những tiếng cười rúc rích sau lưng, dần dần dồn bạn vào góc tường. Bạn khóc, cố gắng giải thích, nhưng càng phân bua thì càng bị cho là “có tật giật mình”. Rồi một ngày, bạn xin chuyển trường. Từ đó, chỗ ngồi cuối lớp trống vắng.
Mãi sau, chiếc bút được tìm thấy trong ngăn bàn của một cậu khác. Nhưng chuyện đã muộn. Một tuổi thơ bị hoen ố, một ký ức mang vết xước không bao giờ lành.
*****
Rồi đời đưa tôi đến công sở. Ở nơi tưởng chừng chỉ có công việc và lý trí, dư luận vẫn len lỏi như dòng chảy ngầm.
Tôi từng có một đồng nghiệp, anh chăm chỉ và kín tiếng. Những bản báo cáo của anh luôn chỉn chu, những dự án anh tham gia đều tiến triển tốt. Nhưng rồi, người ta rỉ tai nhau rằng anh “quen biết” với sếp, rằng thành tích ấy không phải nhờ công việc, mà nhờ “quan hệ”.
Lời đồn nhen nhóm, lan nhanh như cỏ cháy. Bữa trưa, chẳng ai còn muốn ngồi cùng bàn với anh. Trong các cuộc họp, ánh mắt dè chừng thay thế cho sự hợp tác. Anh vẫn lặng lẽ làm việc, nhưng đôi vai đã nặng trĩu. Một lần, anh thở dài với tôi: “Đôi khi, không cần ai hại mình cả, dư luận thôi cũng đủ làm mình lẻ loi.”
Lúc ấy, tôi mới hiểu ra: có những nỗi đau không đến từ thất bại, mà đến từ việc bị đồng loại hiểu lầm.
*****
Dư luận không chỉ khiến bạn mất đi một công việc, nó còn có thể phá vỡ cả một mái ấm. Tôi quen một đôi vợ chồng trẻ, yêu nhau từ thuở sinh viên, từng nắm tay nhau vượt bao khó khăn. Họ từng nghĩ, chẳng gì chia rẽ nổi.
Nhưng rồi, những lời xì xào bắt đầu chen vào. Người ta bảo chị vợ rằng anh chồng hay đi cùng một nữ đồng nghiệp. Người ta nói với anh chồng rằng vợ anh thường xuất hiện với một người đàn ông lạ. Những câu chuyện rời rạc, vô thưởng vô phạt, nhưng đủ để gieo mầm nghi ngờ.
Họ bắt đầu dõi mắt theo nhau, lục tìm điện thoại, gặng hỏi những chi tiết vụn vặt. Căn nhà vốn ấm áp, giờ ngột ngạt. Đứa con nhỏ vẫn ríu rít gọi “ba ơi, mẹ ơi”, nhưng những bữa cơm đã nguội lạnh. Cuối cùng, họ buông tay.
Tôi tin, chẳng có kẻ thứ ba nào thật sự hiện diện. Chính dư luận mới là kẻ thứ ba, len lén bước vào, cướp đi hạnh phúc của họ.
*****
Ngày nay, mạng xã hội khiến dư luận vang dội hơn bao giờ hết. Một tấm ảnh, một đoạn clip cắt ghép, có thể nâng một người lên tận mây xanh, hoặc ném họ xuống tận cùng vực thẳm.
Tôi từng biết một cô gái trẻ, chỉ vì một video bịa đặt, mà cả cộng đồng mạng ào ào chửi rủa. Cô gái khóa hết tài khoản, nghỉ việc, sống thu mình. Vài tháng sau, sự thật được sáng tỏ: tất cả chỉ là sản phẩm dàn dựng. Nhưng khi ấy, cô đã héo mòn, chẳng còn sức để quay lại với nhịp sống cũ.
Mạng xã hội làm cho dư luận giống như ngọn lửa gặp xăng. Một tia lửa nhỏ thôi, cũng có thể biến thành đám cháy dữ dội. Và những người thiếu tỉnh táo, chỉ cần một cú nhấp chuột, đã vô tình tiếp tay cho sự hủy diệt.
*****
Những câu chuyện ấy khiến tôi ngẫm nghĩ nhiều. Cái đáng sợ nhất không phải là kẻ tạo tin đồn, mà là đám đông vội tin. Chính sự nhẹ dạ ấy đã biến dư luận thành con dao giết người không cần máu.
Vậy nên, nếu một ngày nào đó bạn nghe thấy điều chẳng hay về ai, hãy thử giữ im lặng. Đừng vội tin, đừng vội chia sẻ. Một nụ cười nhẹ, một cái gật đầu, đôi khi đã là cách cứu một người khỏi bị tổn thương.
Và nếu chính bạn trở thành nhân vật trong những lời xì xào ấy, hãy bình tâm mà sống. Sự thật không cần phải gào thét. Nó có sức nặng riêng, và thời gian sẽ làm sáng tỏ.
Có câu: “Đừng để tai mình thành bãi rác cho lời dối trá. Hãy giữ nó như một khu vườn, nơi sự tử tế được nảy mầm.” Dư luận là gió, nhưng ta có thể chọn cách đứng vững.
Bởi đôi khi, chỉ một lời đồn vô tâm, cũng đủ giết chết một đời người. Và ngược lại, chỉ một sự tỉnh táo thôi, cũng có thể cứu vớt một kiếp người.
Tags: trở thành, người ta, tỉnh táo, nhỏ bé, đôi khi, vô tình, hữu ý, tan nát, dư luận, khác gì, làng xóm, lớp học, ngay cả, xì xào, tiếp tay
